Venedik Maskeleri

Venedik Maskelerinin geleneksel olarak nasıl kullanılmaya başlanması ile ilgili net bir bilgi yoktur. Kuvvetli tahminlerden biri şöyledir; yaşanan Veba salgını neredeyse Venedik nüfusunun yarısının ölümüne sebep olunca, hayatta kalan hastalıklı kişiler kendi yaralarını gizlemek için uzun kıyafetler giyerek maskeler takmaya başlamışlardır. 

Takılan maske sayesinde zengin ve fakirler arasındaki görüntü ve sınıfsal farklar ortadan kalkar ve toplum içinde eşitlik sağlanmış olur.Venedik halkının maskeleri  kullanma amacının  insanların en azından eğlenirken sınıf farkını ortadan kaldırmasıdır. Amacı sınıf farkını ortadan kaldırmak olarak başlasa da bu durum kişiler için fırsata da çevrilmiş. Kişilerin maskelenip istedikleri gibi davranmasıyla toplum ahlakının çöküşünün hızlanması durumu, maske kullanımının kilise tarafından yasaklanmasına kadar gider. Hatta kutsal günlerde maske kullanmak yasadışı olarak bile ilan edilir. Maskelerin ardında kendileri gibi olabildikleri tek an, dış dünyamıza taşan o an, aslında en sorunlu zamanımız olabilir galiba. Sonuçta Venedik insanların istediklerini yaptıkları bir yer olarak özgürlüğü ve ahlaki çöküşü tanımlaması kendin gibi olabilmenin sorunsali gibi gorunuyor.

Maske kültürü sadece Venedik’te değildir. Kadim Roma ve Grek zamanında aktörler, sahnede sergiledikleri baskın duyguyu –trajedi, komedi vs– belirtmek için maskeler takarlarmış ve söylendiğine göre maske aracılığıyla konuşurlarmış. Kadim Mısır anlatılarında da “Anubis maskesi giyen rahip kalktı ve konuştu…” ifadesi  ile karşılaşılır ki bu da zaten ifade edilmek istenilen baskın duyguyu aktarır bize.

Psikolojide maske kavram olarak, Latince kökeninden hareketle “Persona” ile ifade edilirmiş “İnsanın dış dünyaya sunulan ifadesi” anlamına gelir. İnsanın isteği ve kontrolünde gibi duran bu maske, madalyonun yalnızca bir yüzüdür. Madalyonun diğer yüzünde, genellikle belirsiz ve tam biçimlenmemiş bir arzu olur.  Shakespeare’in sözü gibi,  “Bir adam, kendi zamanında birçok rol oynar.”  Dış dünyayla yüzleştiğimizde giydiğimiz maske, ayrıca  dış dünyanın bizim üzerimizdeki rolünü de belirler.  Böylece, “Maske aracılığıyla konuşan” sistem, bizim kendi karnavalımızı her gün sahnelememizi sağlar.  Bir kimliğin maske takabilmesi için ise; bir maskenin arkasında öncelikle gerçek bir kimlik olması gerekir. 

Venedikte vitrinlerdeki çeşit çeşit maskelerin her biri bir anlam ifade etmektedir aslında, kimisi veba doktorlarının temsili maskesi kimisi sosyal statüleri temsil edenler, kimisinde kadınsı özellikleri on plana çıkarıyordu. Yada bugün soytarı denilen saflığı temsil eden maskeler. En nihayetinde satın alırken hepsinin bir anlam tasidigini bilmek lazım. 

Sonuçta maskelere bakınca ne kadar ürpertici gibi görünsede asil ürpertici olan görünce tanımlayamadığımız görünmez maskeler. 

Aslında su soruda kafama takılmadı değil, maskelerin ahlaki çöküşünü dile getirip yasaklayan kilise cevap veremediği çağa sopa yollu bir dur dedi de asıl Avrupa’nın bugün ki ahlaki çöküşünun temellerini mi attı acaba?? Belkide maskeler olmadan özgürlüğü yasayabilseydi Venedikliler, isler daha mı  özdenetim içerisinde giderdi acaba? Sonuçta insanları maske kullanmak zorunda bırakan duygularini tam olarak sergileyememek ve toplumsal baskı değil mi?? Kilise baskısı ile kullanilan maskeler yine kilise baskısı ile yasaklanmiş değil mi?